Matinding Lagay ng Panahon

Bawat taon, libu-libong tao ang apektado ng panganib mula sa matinding lagay ng panahon tulad ng mga ipuipo at at matitinding thunderstorm. Ang nakaraang taon ang pinaka-aktibong taon ng mga sakuna sa nakaraang ilang taon, kung saan may mahigit sa 1,000 namatay dahil sa lagay ng panahon, at mahigit sa 8,000 napinsala.

Bawat estado sa U.S. ay dumanas ng mga ipuipo at matinding lagay ng panahon at bagaman ang iba ay higit kaysa sa iba pa- ang lahat ay nalalagay sa panganib at dapat na magsagawa ng mga hakbang para makapaghanda kapag tumama ang matinding lagay ng panahon sa inyong lugar. Ang pag-alam sa mga karaniwang panganib ng lagay ng panahon sa inyong lugar, sa iyong pagkamaaapektuhan at sa kung anu-anong pagkilos ang kinakailangan mong gawin ay maaaring makaligtas sa iyong buhay at sa buhay ng iba pa.

Mga Ipuipo

Mga Thunderstorm At Kidlat

Mga Pagbabaha

Mga Bagyo

Bago

Ang mga sumusunod ay mga bagay-bagay na iyong magagawa para protektahan ang iyong sarili, iyong pamilya at iyong ari-arian bago magkaroon ng matinding lagay ng panahon:

• Bumuo ng isang Emergency Supply Kit, kung saan kasama ang mga bagay na katulad ng di-nasisirang pagkain, tubig, de-baterya o de-susing radyo, karagdagang flashlight at baterya. Marahil ay naisin mong bumuo ng isang nabibitbit (portable) na kit at itago ito sa iyong sasakyan sakaling sabihan ka na lumikas. Dapat na kasama rin sa kit na ito ang isang pares ng goggles at naitatapong breathing mask para sa bawat miyembro ng pamilya.
• Gumawa ng isang Planong Pangkomunikasyon ng Pamilya. Maaring hindi magkakasama ang iyong pamilya kapag tumama ang isang sakuna, kaya importanteng malaman kung paanong makokontak ang isa't-isa, kung paano kayo magkikita-kita at kung ano ang iyong gagawin sa pagkakataong may emergency.
• Patuloy na subaybayan abg media – Alamin ang tungkol sa mga bagyo na maaaring tumama sa inyong lugar.
• Alamin kung paano kang maaabisuhan sakaling magkaroon ng emergency (ang mga NOAA Weather radios na may tone alert ay isang magandang opsiyon).
• Alamin kung ikaw ay naninirahan o nagtatrabaho sa lugar na bahain. Alamin sa inyong lokal na tagapangasiwa sa emergency para sa mga detalye
• Alamin kung saan sisilong (hal: basement, loobang kuwarto/pasilyo, atbp) kung hinihingi ng mga kondisyon at kung nasaan ang mga sisilungan sa lugar na iyong kinaroroonan.
• Tiyakin na handa ang iyong tahanan – Itaas ang mga gamit sa basement na maaaring bahain. Ipasok ang mga gamit na nasa labas ng bahay tulad ng mga laruan, muwebles ng patio, basurahan, atbp na maaaring liparin at masira. Tanggalin ang mga patay na o nabubulok na puno at sangay na maaaring tumumba/malaglag at magdulot ng pinsala o pagkasira.
• Alamin kung paanong patayin ang mga utility, kasama na ang kuryente, tubig at gas, papasok sa iyong tahanan. Magkaroon ng mga wastong kagamitan (hal.: liyabe-tubo) na nakahanda at madaling kunin.
• Alamin kung anu-anong klase ng kaganapan at uri ng pinsala ang sagot ng iyong insurance policy. Itabi ang mga insurance policy, mahahalagang dokumento at iba pang mahahalagang bagay sa isang ligtas at protektadong lokasyon.
• Mag-ingat ng mga fire extinguisher na handang gamitin, at tiyakin na lahat ng nasa iyong tahanan ay marunong gumamit ng mga ito.

Para sa karagdagang impormasyon sa dapat gawin bago sumapit ang matinding lagay ng panahon, bumisita sa iba pa naming pahina:

• Mga Ipuipo
• Mga Thunderstorm at Kidlat
• Mga Baha
• Mga Hurricane

Habang

Ang mga sumusunod ay mga bagay-bagay na iyong magagawa para protektahan ang iyong sarili, iyong pamilya at iyong ari-arian bago magkaroon ng matinding lagay ng panahon:

• Manmanan ang alapaap. Bantayan kung may pagdilim ng alapaap, kislap ng liwanag o lumalakas na hangin. Pakinggan kung may kulog. Kung nakaririnig ka ng kulog, malapit ka na para tamaan ng kidlat.
• Maaari kang maalerto ng lumilipad na kalat o tunog ng papalapit na ipuipo. Kasama sa mga palatandaan ng panganib ng ipuipo ang madilim, halos berdeng alapaap; malalaking butil-butil ng yelo; isang malaki, at mababang ulap o malakas na pag-ugong, na halintulad sa malaking tren.
• Sundin ang mga panawagan ng opisyal o anunsiyo sa radyo/telebisyon na sumilong o lumikas.
• Tipunin ang mga miyembro ng pamilya, ipasok ang mga alagang hayop at ihanda ang iyong emergency supply kit.
• Isara ang mga panlabas na pinto at mga blinds, shade o kurtina ng bintana. Lumayo sa mga pinto, bintana, at mga panlabas na pader. Manatili sa lokasyon ng sinisilungan hanggang sa lumipas ang panganib.
• Habang may kidlat, huwag gagamit ng mga teleponong de-kawad, humawak sa mga d—kuryenteng kasangkapan, o gumamit ng tumatakbong tubig mula sa gripo. Ang mga cordless at cellular na telepono ay ligtas gamitin.
• Tandaan ang 30/30 na Batas Pangkaligtasan sa Kidlat: Pumasok sa loob ng tahanan, pagkatapos makakita ng kidlat, hindi ka makakabilang ng hanggang 30 bago makarinig ng kulog. Manatili sa loob nang 30 minuto pagkatapos makarinig ng huling pagkulog.
• Kung ilang oras nang umuulan ng malakas, o kun gtuloy-tuloy ang pag-ulan nang ilang araw, maging alerto sa posibilidad na magkaroon ng pagbabaha.
• Huwag maglalakad patawid ng umaagos na tubig. Ang pagkalunod ang nangungunang dahilan ng kamatayan sa baha. Anim na pulgadang tubig lamang ay mabubuwal ka na mula sa pagkakatayo.
• Manatili sa loob at limitahan ang pagbiyahe para lamang sa mga napakaimportanteng biyahe. Makinig sa radyo/telebisyon para sa mga update.

Para sa karagdagang impormasyon sa dapat gawin bago sumapit ang matinding lagay ng panahon, bumisita sa iba pa naming pahina:

• Mga Ipuipo
• Mga Thunderstorm at Kidlat
• Mga Baha
• Mga Hurricane

Pagkatapos

• Huwag gamitin ang mga kalye para malinis ng mga emergency crew ang mga lansangan at makapaghatid ng tulong pang-emergency.
• Tulungan ang napinsala o naipit na mga tao. Huwag tatangkain na ikilos ang napinsalang tao maliban kung nasa panganib sila mula sa kamatayan o karagdagang pinsala.
• Gamitin lamang ang telepono para sa mga emergency na tawag.
• Mag-ingat kapag may mga natumbang linya ng kuryente. Ipagpalagay na an gnatumbang linya ng kuryente ay isang live wire. Iulat sa mga kinauukulang para sa emergency.
• Mag-ingat sa mga panganib sa ibabaw ng iyong ulo tulad ng mga naputol na sanga, kawad at iba pang kalat. Mag-ingat sa paglalakad.
• Maging alerto sa mga batang naglalaro sa labas at sa lansangan, lalo na sa mga umaakyat o tumatakbo sa palibot ng mga puno at kawad. Dapat paalalahanan ng mga magulang ang kanilang mga anak na iwasan ang mga panganib na ito.
• Iwasang maglakad sa mga baha. Maaaring kontaminado ang tubig ng langis, gasolina o maruming tubig, may natumbang linya ng kuryente o mga hayop.
• Tingnan kung may mga panganib tulad ng sira/tumatagas na linya ng gas, nasirang sistema ng poso negro, nabahaang linya ng kuryente, nakalubog na kasangkapan at pinsala sa istraktura. Lumisan sa lugar kung may maamoy kang gas o singaw ng kemikal.
• Linisin ang lahat ng bagay na nabasa. Para sa pagkain, gamot, at kosmetiko; kapag nagduda, itapon ito.
• Tiyakin na ang mga backup generator ay maayos ang bentilasyon. Huwag kailanman gagamit ng mga grill, generator o camping stove sa loob ng bahay.
• Makinig sa mga ulat ng media at/o lokal na kinauukulan tungkol sa supply ng tubig ng komunidad kung ito ay ligtas na inumin at iba pang tagubilin.
• Tiyakin na ang mga alulod at inaagusan ay malinis para sa mga susunod na pag-ulan/pagbaha.
• Kunan ng mga litrato/video ang pinsala sa lalong madaling panahon. Makipag-ugnayan sa kompanya ng iyong insurance para maghain ng pag-aangkin.

Pag-usapan ang Matinding Lagay ng Panahon

Ang iyong mga kaibigan, kapitbahay at mga kasamahan sa trabaho ay mas malamang na maghahanda para sa iba't-ibang panganib na dala ng lagay ng panahon na madalat tumatama sa bansa kapag nakikita nila ang mga tao sa paligid nila na naghahanda, kaya himukin sila na kumilos sa pamamagitan ng pagiging isang halimbawa. Ang unang hakbang na iyong magagawa ay Mangakong Maghahanda Ang mga babasahin na iyong matatanggap sa sandaling gawin mo ito ay nagbibigay ng mga kasangkapan para gawing mas ligtas, mas nakakaagapay, at mas handa ang iyong pamilya at komunidad.

Kasama sa toolkit ang isang press release, blog post, at op-ed template pati na ang mga social media tool para gamitin sa iyong website o mga pahina sa social networking. Ang mga tool na ito ay idinisento para gamitin bilang bahagi ng isang paraan ng paglapit na batay sa isang tao sa paghahanda na makabuo ng isang bansang handa sa Lagay ng Panahon.

Habang ikaw ay nangangakong maghahanda, pag-isipang gamitin ang toolkit para maging halimbawa at anyayahan ang iyong mga miyembro, empleyado, tagasunod, parokyano, kaibigan, kapamilya at komunidad na Maging Puwersa ng Kalikasan na rin.

Mga Video

Marami pang Impormasyon

Para sa karagdagang impormasyon sa dapat na gawin bago, habang at pagkalipas ng mga panganib, bisitahin ang iba pa naming mga pahina:

• Mga Ipuipo
• Mga Thunderstorm at Kidlat
• Mga Baha
• Mga Hurricane