دانشمندان ايالات متحده خبر از رده جديدی از سياره ها می دهند

تحقيقات حمايت شده از سوی ناسا راه را برای کشف سياره های زمين شکل در آينده باز می کند

در 31 اوت، دانشمندان ايالات متحده خبر از کشف رده جديدی از سياره های بيرون از منظومه کره زمين دادند. اين سياره ها کوچکترين سياره هايی هستند که تا کنون در چنين مسافتی از کره زمين کشف شده اند.

اين سياره ها 10 تا 20 برابر بزرگتر از زمين و تقريبا هم اندازه سياره نپتون، هشتمين سياره منظومه شمسی هستند. خبر اين کشف که در آزمايشگاه رانش جت (1) در ايالت کاليفرنيا اعلام شد به اين دليل حائز اهميت است که نشان دهنده بهبود شيوه های شناسايی است که در نهايت می توانند رازهای ورای اين منظومه را آشکار نمايند.

در اطلاعيه خبری 31 اوت سازمان ناسا، جفری مارسی (2)، دانشمند اخترشناس از دانشگاه کاليفرنيا در برکلی گفت، "اين سياره های هم اندازه نپتون ثابت می کنند که غول های گازی هم اندازه مشتری تنها سياره هايی نيستند که در آنجا وجود دارد."

کاشف همکار، پل باتلر (3) از موسسه کارنگی (4) واشنگتن افزود، "ما در حال رويت سياره های کوچکتر و کوچکتری هستيم. هدف بعدی سياره های هم اندازه زمين است."

دو سياره جديد کشف شد. يکی به گرد ستاره کوچکی به نام گليس 436 (5)، که يک ستاره کوتوله ام (6) و در حدود 40 درصد اندازه خورشيد است می گردد. اين سياره جديد اولين سياره از نوع خود است که در مدار چنين ستاره کم انرژی ای، 30 سال نوری دورتر در صورت فلکی اسد (7)، کشف می شود.

سياره دوم بخشی از يک سيستم چهار سياره ای است که در مدار ستاره 55 کانسری (8) و 41 سال نوری دورتر در صورت فلکی سرطان (9) قرار دارد.

اخترشناسان می توانند با متمرکز نگاه داشتن ابزار خود بر ستاره مادر و اندازه گيری لنگی ايجاد شده در آن توسط سياره ها، مدار سياره های برون خورشيدی را تعيين کنند. در گذشته، يافتن سياره های هم اندازه يا کوچکتر از نپتون مشکل تر بود چون در مقايسه با اغلب سياره های هم اندازه مشتری که تاکنون کشف شده است، اين سياره ها کشش کمتری بر ستاره مادر خود اعمال می کنند.

متن ناسا به شرح زير است:

(آغاز متن)

دانشمندان اولين نمونه رده جديدی از سياره های برون خورشيدی را کشف می کنند

اخترشناسان امروز خبر از کشف اولين نمونه رده جديدی از سياره های ورای منظومه شمسی دادند که اين سياره ها 10 تا 20 برابر بزررگتر از کره زمين و به مراتب کوچکتر از سياره هايی است که تا کنون کشف شده اند. اين سياره ها رده جديدی از سياره های برون خورشيدی هم اندازه نپتون را تشکيل می دهند.

علاوه بر اين، يکی از اين سياره های جديد به سه سياره ديگر در نزديکی ستاره 55 کانسری پيوسته تا اولين سيستم چهار سياره ای شناخته شده را به وجود آورد.

کشفيات شامل دو سياره می شود. اين کشفيات توسط گروه جستجوی سياره نام آور، دکتر پل باتلر و جفری مارسی از، به ترتيب، موسسه کارنگی واشنگتن و دانشگاه کاليفرنيا در برکلی، و باربارا مک آرتور (10) از دانشگاه تگزاس در آستين انجام شد. هر دو يافته را همکاران بررسی و برای انتشار در ژورنال آستروفيزيکال (11) تاييد کردند. ناسا و بنياد ملی علوم بودجه اين تحقيق را تامين نمودند.

اَل دياز (12)، معاون رئيس مديريت ماموريت های علمی ناسا گفت، "ناسا و شريک خود بنياد ملی علوم، به شدت مفتخر از اين کشف جديد سياره ای هستند. حاصل کار عظيم دانشمندان اين پروژه نمونه برجسته ای از ارزش اکتشاف فضا است."

مارسی گفت، "اين سياره های هم اندازه نپتون ثابت می کنند که اين غول های گازی هم اندازه مشتری، تنها سياره هايی نيستند که در آنجا وجود دارد." باتلر اضافه کرد، "ما در حال ديدن سياره های کوچکتر و کوچکتری هستيم. هدف بعدی سياره های هم اندازه زمين است."

ماموريت های جستجوی سياره بعدی ناسا، از جمله کپلر (13)، ماموريت تداخل سنجی فضا (14) و جستجوگر سياره های خاکی (15) چنين سياره های زمين گونه ای را جستجو خواهند کرد. چيزی در حدود 140 سياره برون خورشيدی تاکنون کشف شده است.

هر دو سياره جديد در نزديکی ستاره مادر خود قرار دارند به طوری که مدارهای خود را در ظرف چند روز طی می کنند. اولين سياره ای که توسط مارسی و باتلر کشف شد، هر دو و نيم روز يک بار مدار خود به دور ستاره ای با نام گليس 436 را می پيمود. فاصله اين سياره از ستاره مادر خود، کسری از فاصله زمين تا خورشيد، در حدود 4،1 ميليون کيلومتر (2،6 مايل) است. اين سياره دومين سياره شناخته شده ای است که در مدار يک کوتوله ام که نوعی ستاره کم جرم و چهار دهم اندازه خورشيد است قرار دارد. گليس 436 در همسايگی کهکشانی ما و 30 سال نوری دورتر، در صورت فلکی اسد قرار دارد.

سياره دوم که توسط مک آرتور کشف شد در کمتر از سه روز مدار خود به دور کنسری 55 را طی می کند. فاصله اين سياره از ستاره مادر خود نيز کسری از فاصله زمين تا خورشيد، در حدود 5،6 ميليون کيلومتر (3،5 مايل) است. سه سياره بزرگتر نيز در مدار اين ستاره قرار دارند که هر 15، 44، و 4،520 روز يک بار مدار خود را طی می کنند. مارسی و باتلر سياره برونين را در سال 2002 کشف کردند. به غير از مشتری خودمان، اين سياره تاکنون بزرگترين غول گازی مشتری شکل کشف شده ای است که فاصله آن از ستاره خود به اندازه فاصله مشتری از خورشيد است. ستاره 55 کانسری چيزی در حدود پنج ميليارد سال سن داشته، از خورشيد کمی کوچکتر است، و 41 سال نوری دورتر و در صورت فلکی سرطان قرار دارد. مک آرتور گفت، "55 کانسری اولين آزمايشگاه مطالعه تشکيل و تکامل سيستم های سياره ای است."

چون اين سياره های جديد از مشتری کوچکتر هستند، محتمل تر است که از جنس سنگ، يا سنگ و يخ باشند تا گاز. به گفته اين دانشمندان، اين سياره ها می توانند مانند زمين، از طريق تجمع تدريجی اجرام سنگی تشکيل شده باشند. باتلر گفت، " شايد سياره ای به اندازه نپتون جرم کافی برای نگه داشتن گازها را نداشته باشد، اما فعلا ما اين را نمی دانيم."

هر دو کشف با استفاده از روش "سرعت شعاعی" (16)، که کشش جاذبه ای سياره ها را با استفاده از لنگی به وجود آمده در ستاره های مادر اندازه گيری می کند، انجام شد. باتلر، مارسی، و همکاران، از جمله دکتر دبرا فيشر (17) از دانشگاه ايالتی سان فرانسيسکو و دکتر استيون وات (18) از دانشگاه کاليفرنيا در سانتا کروز "نپتون خود را بعد از مشاهده دقيق 950 ستاره مجاور در رصد خانه دبليو ام کِک (19) واقع در مانا کی (20) در ايالت هاوايی کشف کردند. آنها قادر به يافتن چنين سياره کوچکی شدند چون ستاره جذب شده توسط اين سياره کوچک است و در نتيجه پذيراتر برای لنگی.

مک آرتور و همکاران او، دکتر مايکل اندل (21)، دکتر ويليام کاچرن (22)، و دکتر فريتز بنديکت (23) از دانشگاه تگزاس، "نپتون" خود را پس از دستيابی به بيش از 100 رصد از 55 کانسری با تلسکوپ هابی-ابرلی (24) رصد خانه مک دونالد در تگزاس غربی يافتند. با اضافه کردن داده های جديد به داده های قبلی مارسی و فيشر از رصد خانه ليک (25) کاليفرنيا و داده های بايگانی شده تلسکوپ فضايی هابل، اين تيم موفق شد مدل مدار سياره بيرونی کنسری 55 را بسازد و از اين طريق مدار سه سياره داخلي، و از جمله سياره هم اندازه نپتون را به وضوح مشاهده نمايند.

برای تصاوير و نمودارهای مربوط به اين سياره ها و اطلاعات در خصوص ماموريت های جستجوی سياره ناسا در اينترنت، به آدرس http://planetquest.jpl.nasa.gov/news/ssu_images.html و http://planetquest.jpl.nasa.gov مراجعه نماييد.

(پايان متن)


1. Jet Propulsion Laboratory
2. Geoffrey Marcy
3. Paul Butler
4. Carnegie Institute of Washington
5. Gliese 436
6. M dwarf star
7. Leo
8. 55 Cancri
9. Cancer
10. Barbara McArthur
11. Astrophysical Journal
12. Al Diaz
13. Kepler
14. Space Interferometry Mission
15. Terrestrial Planet Finder
16. Radial velocity
17. Dr. Deborah Fischer
18. Dr. Steven Vogt
19. W.M. Keck Observatory
20. Mauna Kea
21. Michael Endl
22. William Cochran
23. Fritz Benedict
24. Hobby-Eberly Telescope
25. Lick Observatory